Τον περασμένο Μάρτη, οι εργαζόμενοι στην πολυεθνική εταιρία ένδυσης H&M κλήθηκαν από τη διοίκηση της εταιρίας να υπογράψουν νέα σύμβαση εργασίας. Μερικοί από τους όρους αυτής της νέας σύμβασης ήταν οι εξής:
• Ο εργαζόμενος μπορεί να μετατεθεί σε υποκατάστημα άλλης πόλης εκτός της διαμονής του, χωρίς να είναι απαραίτητη η συγκατάθεσή του και χωρίς να του καταβάλλεται κάποια αποζημίωση για τα έξοδα μετακίνησης και εγκατάστασης.
• Μέχρι πρότινος ο εργαζόμενος είχε ένα συγκεκριμένο πόστο. Με τη νέα σύμβαση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και σε άλλα πόστα «ανάλογα με τις ανάγκες τις επιχείρησης».
• Οι εργαζόμενοι θα υποχρεούνταν να συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά σεμινάρια με δικά τους έξοδα.
• Μία μέρα απουσίας από την εργασία χωρίς αποδεκτή αιτιολόγηση σημαίνει οικειοθελής αποχώρηση και επομένως, ο εργαζόμενος μπορεί να χάσει τη δουλειά του χωρίς αποζημίωση.
• Ένα ποσοστό του μισθού θεωρείται «οικειοθελής παροχή» της εταιρίας και μπορεί να κοπεί ανά πάσα στιγμή.
• Αν ο εργαζόμενος δεν ανταποκρίνεται στις «αξίες της εργοδότριας εταιρίας», η σύμβαση μπορεί να καταγγελθεί χωρίς υποχρέωση αποζημίωσης.
Μάλιστα, η εταιρία προσπάθησε με ύπουλο τρόπο να πείσει τους εργαζόμενους να υπογράψουν τη νέα σύμβαση, με τους μάνατζερ της εταιρίας να λένε στους εργαζόμενους ότι «δε θα αλλάξει τίποτα» και ότι πρόκειται για μια απλή «επικαιροποίηση» της παλιάς «παρωχημένης» σύμβασης.
Ευτυχώς, η πλειοψηφία των εργαζομένων δεν «έχαψε το παραμύθι», ούτε τρομοκρατήθηκε από το ενδεχόμενο της απόλυσης και δεν υπέγραψε τη σύμβαση.
Αντίθετα, δημιουργήθηκε επιτροπή αγώνα των εργαζόμενων στην H&M, η οποία πραγματοποίησε παραστάσεις διαμαρτυρίας στο υποκατάστημα της εταιρίας στη Θεσσαλονίκη και στο Σύνταγμα, με τη συμμετοχή και του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας.
Αυτή η μαχητική και συλλογική αντίδραση των εργαζομένων ανάγκασε την H&M να υποχωρήσει και να αποσύρει τις νέες συμβάσεις. Το κίνητρο, βέβαια, για αυτή την υποχώρηση δεν είναι η «ικανοποίηση των αναγκών των εργαζομένων» – η H&M προσπαθεί να προσπαθεί να προωθήσει το προφίλ του «καλού εργοδότη» – αλλά η δυσφήμιση προς το καταναλωτικό κοινό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι η H&M διατηρεί υψηλά επίπεδα κερδοφορίας στην ελληνική αγορά ένδυσης, η οποία φθίνει συνεχώς και ταχέως.
Σίγουρα, αυτή η νίκη των εργαζομένων στην H&M είναι σημαντική και αποτελεί φάρο ελπίδας για όλους τους εργαζόμενους σήμερα που δουλεύουν υπό καθεστώς πλήρους εργοδοτικής αυθαιρεσίας και ασυδοσίας.
Ωστόσο, δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες. Η παρούσα κρίση του καπιταλισμού είναι βαθιά και ανίατη. Ο διαρκής εκβαρβαρισμός των εργασιακών σχέσεων, είναι σήμερα όρος ύπαρξης για το καπιταλιστικό σύστημα. Μια μεμονωμένη νίκη σε έναν εργασιακό χώρο, αν δεν αποτελέσει τον πρώτο κρίκο μιας μεγάλης αλυσίδας εργατικών αγώνων με πολιτικό χαρακτήρα και στόχο μια εργατική, σοσιαλιστική λύση εξουσίας, θα αποτελεί απλώς μια αναλαμπή μέσα στο βαθύ σκοτάδι. Η υπογραφή τέτοιων και χειρότερων συμβάσεων εργασίας (τόσο στην H&M όσο και σε άλλους εργασιακούς χώρους) είναι ένα αναπόφευκτο ενδεχόμενο. Αυτό που χρειάζεται λοιπόν για να αποτραπεί, είναι ο συντονισμένος, μαζικός, πολιτικός αγώνας διαρκείας. Σε κάθε περίπτωση όμως, το παράδειγμα της αξιοσημείωτης νίκης στα H&M συνιστά μια πολύτιμη ένεση ηθικού και αυτοπεποίθησης για όλους τους εργαζόμενους.
Νίκος Σέντης
