Με ποιες θέσεις πρέπει να δώσουμε τη μάχη
Η συνέντευξη του συντρόφου Τσίπρα στη ΔΕΘ (βλέπε syn.gr ), έδωσε μια πρώτη γεύση για τις θέσεις με τις οποίες η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ προτίθεται να δώσει τη μάχη των εκλογών. Οι προτάσεις που παρουσίασε χρειάζεται να διορθωθούν, να βελτιωθούν και να συμπληρωθούν. Παρεμπιπτόντως, για αυτό το θέμα δυστυχώς, δεν βλέπουμε να πολυσκοτίζονται οι γεμάτες μαχητικότητα όταν πρόκειται για τη υπεράσπιση της «αυτονομίας» τους, ηγεσίες των μικρότερων συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ…
Εδώ θα αναφερθούμε συγκεκριμένα, όχι στις πλευρές των προτάσεων που μας βρίσκουν σύμφωνους, αλλά σε εκείνες που θεωρούμε ότι είναι αδύναμες και πρέπει να διορθωθούν. Πολύ σωστά σε αυτή τη συνέντευξη, ο σύντροφος δήλωσε πως «στο επίκεντρο της δικής μας οπτικής, βρίσκεται η κρίση». Μεταξύ, άλλων πρότεινε και την απαγόρευση των απολύσεων «στις κερδοφόρες επιχειρήσεις». Όμως σε μια περίοδο κρίσης, είναι ακριβώς η μη κερδοφόρες επιχειρήσεις που θα πρωτοστατήσουν στις απολύσεις. Μπορεί η αριστερά να δεχθεί τις μαζικές απολύσεις που θα συμβούν σε επιχειρήσεις οι οποίες τα προηγούμενα χρόνια είχαν υπερ-κέρδη και φέτος σημείωσαν ζημιές; Σίγουρα, για να αποφευχθεί αυτή η παγίδα, είναι σωστότερο να διεκδικήσουμε τη γενική απαγόρευση των απολύσεων. Ταυτόχρονα, πρέπει να διεκδικήσουμε την εθνικοποίηση κάθε μεγάλης εταιρείας που κλείνει ή απολύει και για να επιβληθεί αυτό, να καλέσουμε και να υποστηρίξουμε πολιτικά τους εργάτες να καταλάβουν αμέσως τις επιχειρήσεις αυτές όταν αρχίζουν να απολύουν, για να πιέσουν στην κατεύθυνση της εθνικοποίησης.
Ο σ. Τσίπρας, πρότεινε την καταπολέμηση της ακρίβειας «με αυστηρό έλεγχο τιμών» και «καταπολέμηση των εναρμονισμένων πρακτικών και των καρτέλ». Είναι ανάγκη όμως υπηρετώντας αυτό τον σωστό σκοπό, να προτείνουμε την εκλογή συμβουλίων εργατικού ελέγχου στις επιχειρήσεις και φυσικά, να υποστηρίξουμε τον αγώνα για την εθνικοποίηση των καρτέλ, κάτω από εργατικό έλεγχο και διαχείριση. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα προβάλουμε ένα σοβαρό και ολοκληρωμένο τρόπο αντιμετώπισης της ακρίβειας και δεν θα μπορούμε να κατηγορηθούμε για αυταπάτες σχετικά με το ρόλο των «καρτέλ» και την δυνατότητά τους να «συνετιστούν» μέσα από γραφειοκρατικές, διοικητικές πράξεις.
Στο ζήτημα των τραπεζών, σωστά υποστηρίχθηκε από τον σύντροφο ότι χρειάζεται η «ριζική αντιμετώπιση της τραπεζικής αυθαιρεσίας». Όμως πάλι αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με διοικητικά μέτρα όπως αυτά που προτάθηκαν, δηλαδή με «την κατάργηση των καταχρηστικών όρων, την απαγόρευση των κατασχέσεων και των πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας, και την αντικατάσταση του ΤΕΙΡΕΣΙΑ από ανεξάρτητη δημόσια αρχή». Η θέση που πρότεινε ο σ. πρόεδρος «για ένα ισχυρό, δημόσιο χρηματοπιστωτικό δίκτυο, με κεντρικό πυλώνα του την Εθνική Τράπεζα», είναι σωστή. Γιατί όμως χρειάζεται στην κοινωνία να έχει πλάι στον κρατικό αυτό πυλώνα και ιδιωτικούς τραπεζικούς κολοσσούς; Τι εξυπηρετούν αυτοί πέρα από την τυφλή ανάγκη για κερδοσκοπία των παρασιτικών μετόχων τους; Η αριστερά εκτός από την ανάκτηση του δημόσιου ελέγχου της Εθνικής Τράπεζας, πρέπει να παλέψει απλά και ξεκάθαρα, η Εθνική Τράπεζα να είναι και Η ΜΟΝΗ τράπεζα, έτσι ώστε οι εργαζόμενοι μέσα από τους εκπροσώπους τους στην κεντρική εξουσία να μπορούν να διοχετεύουν τις πιστώσεις εκεί που χρειάζεται το κοινωνικό σύνολο, με κοινωνικά και όχι κερδοσκοπικά κριτήρια. Αλλιώς σε τελική ανάλυση θα είμαστε ανακόλουθοι και ο τρόπος αντιμετώπισης της τραπεζικής αυθαιρεσίας δεν θα είναι «ριζικός».
Με έμφαση στην συνέντευξη του, ο σ. Τσίπρας αναφέρθηκε στην ανάγκη για μια «νέα στρατηγική κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης». Σε αυτό το σημείο, πρότεινε «το συνολικό οικολογικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας, με ένα ολοκληρωμένο σχέδιο περιβαλλοντικής ανάπτυξης». Κι εδώ το ερώτημα προκύπτει εύλογα. Πώς είναι δυνατόν να υπάρξει οικολογικός μετασχηματισμός της οικονομίας χωρίς πρώτα να υπάρξει ένας ριζικός μετασχηματισμός στην βάση της οικονομίας, δηλαδή στις σχέσεις ιδιοκτησίας; Όσο υπάρχει η καπιταλιστική ιδιοκτησία και η αναρχία που απορρέει από αυτήν, δεν είναι δυνατό να συντελεστεί ο «οικολογικός μετασχηματισμός της οικονομίας». Είναι προτιμότερο να καλέσουμε τους εργαζόμενους, απλά και καθαρά, να παλέψουν για μια δημοκρατικά σχεδιασμένη οικονομία, στην οποία οι μεγάλες επιχειρήσεις και το κράτος θα ελέγχονται από τα εκλεγμένα τους όργανα κι έτσι θα μπορούν να την κατευθύνουν με κριτήριο το σεβασμό στο περιβάλλον.
Ασφαλώς είναι προς τη σωστή κατεύθυνση η πρόταση που έκανε ο πρόεδρος του ΣΥΝ για «ένα νέο μοντέλο λειτουργίας του δημόσιου τομέα», με «την παρουσία ισχυρών βιώσιμων, αλλά κοινωνικά ελεγχόμενων δημόσιων επιχειρήσεων σε τομείς που σχετίζονται με βασικές κοινωνικές ανάγκες, όπως είναι η ενέργεια, όπως είναι οι επικοινωνίες, όπως είναι η ύδρευση». Όμως ο έλεγχος του δημοσίου μόνο σε αυτούς τους κλάδους, δεν αρκεί για να καλυφθούν οι βασικές κοινωνικές ανάγκες. Για παράδειγμα, οι στοιχειώδεις κοινωνικές ανάγκες είναι η τροφή και η στέγη. Χωρίς την κοινωνικοποίηση του κλάδου των κατασκευών και της βιομηχανίας και διανομής τροφίμων είναι αδύνατο να μιλάμε για οικονομία που καλύπτει τις κοινωνικές ανάγκες. Στην πραγματικότητα, αρχίζοντας με τα μεγάλα μονοπώλια, σε τελική ανάλυση, οι κοινωνικές ανάγκες μπορούν να υπηρετηθούν μόνο με την κοινωνικοποίηση όλων των μεγάλων επιχειρήσεων της βιομηχανίας και των σχετιζόμενων με αυτή, μεγάλων επιχειρήσεων του κλάδου του εμπορίου και των υπηρεσιών.
Τέλος, είναι σωστή η πρόταση για την ανάγκη «ριζοσπαστικών δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων για την αντιμετώπιση της διαφθοράς και του πελατειακού συστήματος», αλλά εδώ πρέπει απαραίτητα να συμπληρώσουμε : για να επιτευχθούν αυτά, χρειάζεται να διεκδικήσουμε ένα κράτος που θα ελέγχεται δημοκρατικά από τους εργαζόμενους και όχι από γραφειοκράτες «ειδικούς» της εξουσίας, θεματοφύλακες σε θεσμούς και νόμους που συμφέρουν την αστική τάξη.
Φυσικά όλα αυτά πρέπει να συνοδεύονται από μια συγκεκριμένη πρόταση για τις πολιτικές συμμαχίες που θα τα υπερασπίσουν και από μια συγκεκριμένη πρόταση εξουσίας, που δυστυχώς απουσίασε από τα λεγόμενα του σ. προέδρου του ΣΥΝ στη ΔΕΘ. Έστω και έμμεσα το κενό αυτό προσπάθησε να καλύψει ο σύντροφος Γ. Πάντζας, δηλώνοντας μεταξύ άλλων στο τέλος της συνέντευξης: «Τιμούμε τους αγώνες του ΚΚΕ και περιμένουμε από την ηγεσία του, αλλά και από τη βάση, που είμαι σίγουρος ότι η βάση το θέλει αυτό, όλοι μαζί να συγκροτήσουμε ένα μεγάλο λαϊκό μέτωπο, ένα ενωμένο αριστερό μέτωπο…». Αυτή είναι η σωστή προσέγγιση έναντι του ΚΚΕ και κακώς τον τελευταίο καιρό, απουσιάζει από τις επίσημες τοποθετήσεις της ηγεσίας του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή η προσέγγιση οδηγεί απευθείας στην πρόταση εξουσίας που έχει ανάγκη η εργατική τάξη και η αριστερά σήμερα : διαρκής επιδίωξη για κοινό αγώνα του ΚΚΕ με το ΣΥΝ και τις δυνάμεις που σπειρώνονται γύρω από αυτόν, για μια κυβέρνηση της αριστεράς με σοσιαλιστικό πρόγραμμα.
Πιστεύουμε ότι αν ο εκλογικός αγώνας δοθεί στη βάση αυτών των θέσεων μπορεί να είναι νικηφόρος για το ΣΥΡΙΖΑ. Η συντακτική ομάδα της «Μαρξιστικής Φωνής» και οι υποστηρικτές της, δηλώνουμε ότι θα δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις σ’ αυτό τον αγώνα.
Εδώ θα αναφερθούμε συγκεκριμένα, όχι στις πλευρές των προτάσεων που μας βρίσκουν σύμφωνους, αλλά σε εκείνες που θεωρούμε ότι είναι αδύναμες και πρέπει να διορθωθούν. Πολύ σωστά σε αυτή τη συνέντευξη, ο σύντροφος δήλωσε πως «στο επίκεντρο της δικής μας οπτικής, βρίσκεται η κρίση». Μεταξύ, άλλων πρότεινε και την απαγόρευση των απολύσεων «στις κερδοφόρες επιχειρήσεις». Όμως σε μια περίοδο κρίσης, είναι ακριβώς η μη κερδοφόρες επιχειρήσεις που θα πρωτοστατήσουν στις απολύσεις. Μπορεί η αριστερά να δεχθεί τις μαζικές απολύσεις που θα συμβούν σε επιχειρήσεις οι οποίες τα προηγούμενα χρόνια είχαν υπερ-κέρδη και φέτος σημείωσαν ζημιές; Σίγουρα, για να αποφευχθεί αυτή η παγίδα, είναι σωστότερο να διεκδικήσουμε τη γενική απαγόρευση των απολύσεων. Ταυτόχρονα, πρέπει να διεκδικήσουμε την εθνικοποίηση κάθε μεγάλης εταιρείας που κλείνει ή απολύει και για να επιβληθεί αυτό, να καλέσουμε και να υποστηρίξουμε πολιτικά τους εργάτες να καταλάβουν αμέσως τις επιχειρήσεις αυτές όταν αρχίζουν να απολύουν, για να πιέσουν στην κατεύθυνση της εθνικοποίησης.
Ο σ. Τσίπρας, πρότεινε την καταπολέμηση της ακρίβειας «με αυστηρό έλεγχο τιμών» και «καταπολέμηση των εναρμονισμένων πρακτικών και των καρτέλ». Είναι ανάγκη όμως υπηρετώντας αυτό τον σωστό σκοπό, να προτείνουμε την εκλογή συμβουλίων εργατικού ελέγχου στις επιχειρήσεις και φυσικά, να υποστηρίξουμε τον αγώνα για την εθνικοποίηση των καρτέλ, κάτω από εργατικό έλεγχο και διαχείριση. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα προβάλουμε ένα σοβαρό και ολοκληρωμένο τρόπο αντιμετώπισης της ακρίβειας και δεν θα μπορούμε να κατηγορηθούμε για αυταπάτες σχετικά με το ρόλο των «καρτέλ» και την δυνατότητά τους να «συνετιστούν» μέσα από γραφειοκρατικές, διοικητικές πράξεις.
Στο ζήτημα των τραπεζών, σωστά υποστηρίχθηκε από τον σύντροφο ότι χρειάζεται η «ριζική αντιμετώπιση της τραπεζικής αυθαιρεσίας». Όμως πάλι αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με διοικητικά μέτρα όπως αυτά που προτάθηκαν, δηλαδή με «την κατάργηση των καταχρηστικών όρων, την απαγόρευση των κατασχέσεων και των πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας, και την αντικατάσταση του ΤΕΙΡΕΣΙΑ από ανεξάρτητη δημόσια αρχή». Η θέση που πρότεινε ο σ. πρόεδρος «για ένα ισχυρό, δημόσιο χρηματοπιστωτικό δίκτυο, με κεντρικό πυλώνα του την Εθνική Τράπεζα», είναι σωστή. Γιατί όμως χρειάζεται στην κοινωνία να έχει πλάι στον κρατικό αυτό πυλώνα και ιδιωτικούς τραπεζικούς κολοσσούς; Τι εξυπηρετούν αυτοί πέρα από την τυφλή ανάγκη για κερδοσκοπία των παρασιτικών μετόχων τους; Η αριστερά εκτός από την ανάκτηση του δημόσιου ελέγχου της Εθνικής Τράπεζας, πρέπει να παλέψει απλά και ξεκάθαρα, η Εθνική Τράπεζα να είναι και Η ΜΟΝΗ τράπεζα, έτσι ώστε οι εργαζόμενοι μέσα από τους εκπροσώπους τους στην κεντρική εξουσία να μπορούν να διοχετεύουν τις πιστώσεις εκεί που χρειάζεται το κοινωνικό σύνολο, με κοινωνικά και όχι κερδοσκοπικά κριτήρια. Αλλιώς σε τελική ανάλυση θα είμαστε ανακόλουθοι και ο τρόπος αντιμετώπισης της τραπεζικής αυθαιρεσίας δεν θα είναι «ριζικός».
Με έμφαση στην συνέντευξη του, ο σ. Τσίπρας αναφέρθηκε στην ανάγκη για μια «νέα στρατηγική κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης». Σε αυτό το σημείο, πρότεινε «το συνολικό οικολογικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας, με ένα ολοκληρωμένο σχέδιο περιβαλλοντικής ανάπτυξης». Κι εδώ το ερώτημα προκύπτει εύλογα. Πώς είναι δυνατόν να υπάρξει οικολογικός μετασχηματισμός της οικονομίας χωρίς πρώτα να υπάρξει ένας ριζικός μετασχηματισμός στην βάση της οικονομίας, δηλαδή στις σχέσεις ιδιοκτησίας; Όσο υπάρχει η καπιταλιστική ιδιοκτησία και η αναρχία που απορρέει από αυτήν, δεν είναι δυνατό να συντελεστεί ο «οικολογικός μετασχηματισμός της οικονομίας». Είναι προτιμότερο να καλέσουμε τους εργαζόμενους, απλά και καθαρά, να παλέψουν για μια δημοκρατικά σχεδιασμένη οικονομία, στην οποία οι μεγάλες επιχειρήσεις και το κράτος θα ελέγχονται από τα εκλεγμένα τους όργανα κι έτσι θα μπορούν να την κατευθύνουν με κριτήριο το σεβασμό στο περιβάλλον.
Ασφαλώς είναι προς τη σωστή κατεύθυνση η πρόταση που έκανε ο πρόεδρος του ΣΥΝ για «ένα νέο μοντέλο λειτουργίας του δημόσιου τομέα», με «την παρουσία ισχυρών βιώσιμων, αλλά κοινωνικά ελεγχόμενων δημόσιων επιχειρήσεων σε τομείς που σχετίζονται με βασικές κοινωνικές ανάγκες, όπως είναι η ενέργεια, όπως είναι οι επικοινωνίες, όπως είναι η ύδρευση». Όμως ο έλεγχος του δημοσίου μόνο σε αυτούς τους κλάδους, δεν αρκεί για να καλυφθούν οι βασικές κοινωνικές ανάγκες. Για παράδειγμα, οι στοιχειώδεις κοινωνικές ανάγκες είναι η τροφή και η στέγη. Χωρίς την κοινωνικοποίηση του κλάδου των κατασκευών και της βιομηχανίας και διανομής τροφίμων είναι αδύνατο να μιλάμε για οικονομία που καλύπτει τις κοινωνικές ανάγκες. Στην πραγματικότητα, αρχίζοντας με τα μεγάλα μονοπώλια, σε τελική ανάλυση, οι κοινωνικές ανάγκες μπορούν να υπηρετηθούν μόνο με την κοινωνικοποίηση όλων των μεγάλων επιχειρήσεων της βιομηχανίας και των σχετιζόμενων με αυτή, μεγάλων επιχειρήσεων του κλάδου του εμπορίου και των υπηρεσιών.
Τέλος, είναι σωστή η πρόταση για την ανάγκη «ριζοσπαστικών δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων για την αντιμετώπιση της διαφθοράς και του πελατειακού συστήματος», αλλά εδώ πρέπει απαραίτητα να συμπληρώσουμε : για να επιτευχθούν αυτά, χρειάζεται να διεκδικήσουμε ένα κράτος που θα ελέγχεται δημοκρατικά από τους εργαζόμενους και όχι από γραφειοκράτες «ειδικούς» της εξουσίας, θεματοφύλακες σε θεσμούς και νόμους που συμφέρουν την αστική τάξη.
Φυσικά όλα αυτά πρέπει να συνοδεύονται από μια συγκεκριμένη πρόταση για τις πολιτικές συμμαχίες που θα τα υπερασπίσουν και από μια συγκεκριμένη πρόταση εξουσίας, που δυστυχώς απουσίασε από τα λεγόμενα του σ. προέδρου του ΣΥΝ στη ΔΕΘ. Έστω και έμμεσα το κενό αυτό προσπάθησε να καλύψει ο σύντροφος Γ. Πάντζας, δηλώνοντας μεταξύ άλλων στο τέλος της συνέντευξης: «Τιμούμε τους αγώνες του ΚΚΕ και περιμένουμε από την ηγεσία του, αλλά και από τη βάση, που είμαι σίγουρος ότι η βάση το θέλει αυτό, όλοι μαζί να συγκροτήσουμε ένα μεγάλο λαϊκό μέτωπο, ένα ενωμένο αριστερό μέτωπο…». Αυτή είναι η σωστή προσέγγιση έναντι του ΚΚΕ και κακώς τον τελευταίο καιρό, απουσιάζει από τις επίσημες τοποθετήσεις της ηγεσίας του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή η προσέγγιση οδηγεί απευθείας στην πρόταση εξουσίας που έχει ανάγκη η εργατική τάξη και η αριστερά σήμερα : διαρκής επιδίωξη για κοινό αγώνα του ΚΚΕ με το ΣΥΝ και τις δυνάμεις που σπειρώνονται γύρω από αυτόν, για μια κυβέρνηση της αριστεράς με σοσιαλιστικό πρόγραμμα.
Πιστεύουμε ότι αν ο εκλογικός αγώνας δοθεί στη βάση αυτών των θέσεων μπορεί να είναι νικηφόρος για το ΣΥΡΙΖΑ. Η συντακτική ομάδα της «Μαρξιστικής Φωνής» και οι υποστηρικτές της, δηλώνουμε ότι θα δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις σ’ αυτό τον αγώνα.
